In onderstaand filmpje vertel ik kort iets over gluten. Start het filmpje niet meteen bij het glutenvrije thema? Ga dan door naar 12:10 minuten
Wat zijn gluten nou eigenlijk?
Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in tarwe (waaronder spelt en khorasan tarwe), rogge en gerst (gort). Gluten zit ook in producten die van deze granen zijn gemaakt. Denk aan brood, crackers, pizza, pasta, paneermeel, koek, cake en taart. Het zit ook verstopt in producten waar je het niet direct in verwacht. Bijvoorbeeld in de ingrediënten van soepen (bindmiddel, vermicelli of vlees), in sauzen, sommige snoepjes, ijssoorten en bier. (website NCV zie filmpje onderaan)
Wat is coeliakie?
Coeliakie spreek je uit als seuliakie. Het is een auto-immuunziekte die geactiveerd wordt door het eten van gluten. Bij iemand met coeliakie ontstaan door het eten van gluten ontstekingsreacties in het darmslijmvlies van de dunne darm. Het eten van gluten veroorzaakt symptomen zoals diarree, verstopping, opgeblazen buik, moeheid, hoofdpijn en nog veel meer klachten. Op de website van de Nederlandse Coeliakie Vereniging wordt alles in detail uitgelegd.
Wat is glutensensitiviteit?
Naast coeliakie bestaat er ook glutensensitiviteit. Dat is een aandoening van mensen bij wie geen sprake is van coeliakie, maar die wel de verschijnselen vertonen en goed reageren op een glutenvrij dieet.
glutenvrij tabel van NCV:
| Altijd glutenvrij | Risicoproducten | Bevat gluten | |
| Granen en alternatieven | Onbewerkt: boekweit, quinoa, mais, rijst, gierst, amarant, sorghum, teff, polenta, tapioca, johannesbroodpitmeel, kastanje, soja, maizena, peulvruchten en aardappelen | Kant-en klaarproducten (zoals aardappelpuree), chips, gepofte rijst. Bewerkte boekweit en quinoa (grutten, vlokken & meel) | Tarwe, rogge, gerst (gort), spelt, Khorasan tarwe (kamut) en alle producten waarin deze granen zijn verwerkt zoals couscous, bulgur griesmeel |
| Haver | Haver met glutenvrij logo | – | Haver en producten gemaakt van haver (havermelk, haversnacks, havermout) zonder glutenvrij logo |
| Meel | Alle meelsoorten met een glutenvrij logo | Alle meelsoorten zonder glutenvrij logo kunnen besmet zijn met gluten, zoals boekweitmeel | Meel van tarwe, rogge, gerst, et cetera, zoals witte bloem en zelfrijzend bakmeel |
| Noten, zaden en peulvruchten | Alle onbewerkte noten, pitten, zaden, pinda’s en peulvruchten (erwten, bonen, linzen) | Geroosterde noten (‘dry roasted’), peulvruchten in saus, zoals witte bonen in tomatensaus | – |
| Groente en fruit | Alle soorten onbewerkte groenten en fruit (vers, gedroogd, diepgevroren, ingeblikt) | kant-en-klaar bewerkte groentegerechten | Groenten en fruit in beslag, paneermeel en bloem |
| Melk en melkproducten | Melk, naturel youghurt of kwark, room, verse kaas (zoals ricotta), mascperone, mozzerella, Permazaanse kaas, Nederlandse harde kazen van koe, geit en schaap | Desserts (pudding, vla, vruchtenyoghurt), kant-en-klaar milkshakes, kant-en-klaar gerechten met kaas, gesmolten kaas, geraspte kaas, blauwaderkaas | Yoghurt met muesli of cruesli op basis van glutenbevattende granen, diverse kant-en-klaar ontbijtdranken |
| Vlees, vleeswaren, vis, eieren en vleesvervangers | Alle soorten onbewerkt vlees, vis, kip en eieren, ongemarineerde tofu | Bewerkt vlees, zoals gehakt en worstsoorten, kant-en-klaar gerechten en -sauzen met vlees en vis, gemarineerde tofu, vegetarische vervangers | Gepaneerd of met meel bestrooid vlees, kip, vis of vleesvervangers |
| Vet, jus, sauzen, kruiden en specerijen en andere toevoegingen | Olie, azijn, margarine, halvarine, roomboter, pure kruiden en specerijen | Kant-en-klaar producten zoals bouillonpoeder en -blokjes, kruidenmixen, soepen, juspoeder, sommige sojasauzen | Sauzen op basis van een roux, zoals bechamelsaus |
| Dranken | Frisdranken, koffie, thee, (puur) vruchtensap en -nectar, alle wijnsoorten, gedestilleerde dranken, zoals (graan)jenever en whisky | Mixdranken op basis van niet heldere likeuren, vruchtensappen met eventuele toevoegingen, diverse oplosthee. | Bier, gerst- of malthoudende dranken zoals granenkoffie |